Kosarzyn, Borek

Kosarzyn – (niem. Kuschern, łuż. Kóšarnja)[1] wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin. Jezioro wśród lasów i ośrodki wypoczynkowe oraz ujście Nysy Łużyckiej do Odry.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Po raz pierwszy wymieniona została w dokumentach z roku 1316 jako (niem. Cuscherin, a w 1432 jako Koscherin). Należała do klasztoru Neuzelle[2]. Ludność utrzymywała się przede wszystkim z żeglugi i rybołówstwa[3]. W 1818 roku we wsi były dwa młyny wodne i jeden wiatrowy[2]. Do wsi należał folwark Borack[3]. Saksończycy i Prusacy jeszcze przed 1815 rokiem odkryli żyzność tych ziem i wspólnie wybudowali wały przeciwpowodziowe nad Odrą uzyskując możliwość odzyskania ich pod uprawę (chronili również sporą ilość gruntu przed powodzią)[2]. Wybudowany został po 1933 roku jaz, a po wojnie przepompownia chroniące grunty przed zatapianiem podczas powodzi. Kosarzyn w 1939 roku wraz z folwarkiem oraz młynami zajmował obszar 647 hektarów, na których było 352 mieszkańców[2].

Znajdowała się tutaj od 28 maja do 12 czerwca 1945 roku strażnica ochrony granicy 32. Pułku Piechoty, a do 18 września 1945 roku granicę ochraniała 6. kompania piechoty 38. Pułku Piechoty. Komendantem był oficer 38. PP por. Władysław Janiszewski. W 1950 roku strażnica została rozformowana[4].

W rejonie Kosarzyna od 1991 roku nastąpiło intensywne wiercenie i wydobycie ropy naftowej. Wydobywano tutaj codziennie około 66 000 litrów ropy, którą cysternami samochodowymi przewożono do stacji kolejowej Wałowice[5].

13 września 2003 roku, po dwóch latach przygotowań postawiono przy ujściu Nysy Łużyckiej do Odry, naprzeciwko miejscowości Ratzdorf i Kosarzyn sześciometrowy krzyż drewniany. Krzyż ten symbolizuje miejsce spotkań ludzi z obu stron granicy, współpracę pomiędzy narodami we wspólnej Europie oraz upamiętnia klęskę powodzi z 1997 roku, która nawiedziła Ratzdorf. Na tablicy znajduje się napis „Ku pamięci wielu pokoleń niemieckich, które tu żyły i były szczęśliwe i z dobrymi życzeniami dla tych, którzy dziś znaleźli tu swój dom”[6].

Jezioro Borek
Jezioro Borek jest dzisiaj atrakcją wypoczynkowo–turystyczną oraz wędkarską. Jest to zbiornik rynnowy pochodzenia polodowcowego, który od południa posiada dopływy Strugę i Steklnik. Od północy połączone jest kanałem z Łomianką, lewobrzeżnym dopływem Odry. Powierzchnia lustra wody wynosi 63 ha, maksymalna głębokość 8 m, długość 1570 m, szerokość 640 m. Jezioro jest sukcesywnie zarybiane.