Zwanenburcht

De Zwanenburcht is het oriëntatiepunt van de stad Kleef in Noordrijn-Westfalen dicht bij de Nederlandse grens. Zij werd vermoedelijk in de 11e eeuw door de graven en latere hertogen van Kleef op een spoorvormige uitloper van een heuvelketen gebouwd en is daarmee een van de weinige hoogburchten aan de Nederrijn. Haar burchtberg was naamgevend voor de later ontstane nederzetting: Kleef ofwel klif, klip.De naam Zwanenburcht ontstond pas in de Romantiek van de 19e eeuw. Vroeger werd het gebouw slechts “het slot van Kleef” genoemd. Hoewel men spreekt over een burcht, gaat het sinds een verbouwing in de 17e eeuw bij de Zwanenburcht niet meer om een burchtgebouw maar om een barok slot.Bewoners en bezittersGraven en hertogen van KleefHet huis KleefIn het jaar 1092 werd voor de eerste keer een graaf Diederik III van Kleef op een oorkonde genoemd, die zich waarschijnlijk naar zijn, zich daar bevindende, burcht noemde.Rond 1233 namen de graven van Kleef de karbonkel in hun wapen op en verwezen daarmee naar de legendarische Zwanenridder Helias als stamvader. Het was deze legende van de Zwaanridder, die in de middeleeuwen aan de zogenaamde Zwanentoren en in de 19e eeuw het gehele burchtgebouw haar huidige naam gaf.Ten westen van het gebouw stichtte Graaf Diederik IV de nederzetting Kleef en verleende haar op 25 april 1242 stadsrechten. De graven Diederik VII van Kleef en Jan van Kleef verwisselden de bij Kalkar gelegen burcht Monterberg voor de Kleefse burcht als vaste regeringszetel van het graafschap.